Thái Lan là một trong những quốc gia Đông Nam Á thu hút lượng lớn khách du lịch hàng năm. Không chỉ nổi bật với những bãi biển tuyệt đẹp, đền chùa uy nghi và nền ẩm thực phong phú, Thái Lan còn mang trong mình nền văn hóa phong phú và lối sống đậm chất truyền thống. Hiểu rõ và tôn trọng văn hóa địa phương là chìa khóa để bạn có một chuyến đi đáng nhớ và hòa nhập với cuộc sống của người dân bản địa. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá sâu hơn về những lưu ý quan trọng về văn hóa và con người Thái Lan.
Những lưu ý về văn hóa và con người Thái Lan
Tôn Trọng Vua và Hoàng Gia
Một trong những điều bạn sẽ nhận thấy ngay khi đến Thái Lan là lòng kính trọng mà người dân dành cho Hoàng gia. Vua và Hoàng gia có một vị trí đặc biệt trong lòng người dân Thái Lan, và bất kỳ hành vi bất kính nào đều bị xem là rất nghiêm trọng, thậm chí có thể dẫn đến việc bị phạt tù.
Hình ảnh của Vua xuất hiện ở khắp nơi, từ tiền tệ, quảng cáo, phim ảnh, đến cả những không gian công cộng như trường học hay bệnh viện. Khi ở Thái Lan, bạn cần tránh bình luận tiêu cực về Hoàng gia. Ngay cả những hành động tưởng chừng như vô tình, như giẫm lên tờ tiền (vì có hình ảnh của nhà vua) cũng có thể khiến bạn bị rắc rối.
Mỗi ngày vào lúc 8 giờ sáng và 6 giờ chiều, quốc ca Thái Lan được phát qua loa phóng thanh tại các khu vực công cộng. Người dân Thái sẽ dừng mọi hoạt động và đứng nghiêm trang để bày tỏ lòng tôn kính. Nếu bạn đang ở Thái Lan vào thời điểm này, bạn nên làm theo hành động của họ như một cách tôn trọng truyền thống.
Văn hóa trong gia đình người Thái Lan
Trong văn hóa Thái Lan, gia đình luôn giữ một vai trò quan trọng và thường xuyên được đề cập. Khi đến Thái Lan, bạn có thể bất ngờ khi thấy những gia đình lớn với nhiều anh chị em. Tuy nhiên, thực tế thì các anh chị em trong những gia đình này thường là anh chị em họ. Do tiếng Thái không có từ vựng riêng để phân biệt giữa anh chị em ruột và anh chị em họ, người Thái thường gọi chung là “anh, chị, em”, điều này có thể gây ra sự nhầm lẫn cho người ngoài khi tiếp xúc.
Các gia đình ở Thái Lan có xu hướng sống gần nhau tại quê nhà. Khi phải rời quê hương để tìm kiếm cơ hội làm ăn, người Thái vẫn duy trì mối quan hệ bền chặt với nơi họ sinh ra. Tương tự như Việt Nam, việc con cái được ông bà hoặc người thân chăm sóc là chuyện khá phổ biến khi cha mẹ phải đi xa làm việc. Ngoài ra, con cái trong gia đình thường được mong đợi sẽ giúp đỡ người lớn tuổi trong các vấn đề như tài chính hay việc nhà.
Người Thái Lan rất coi trọng thể diện
Người Thái coi trọng thể diện, và đây là một khía cạnh quan trọng trong cách họ đối xử với nhau. Khi đến thăm nhà ai đó, việc mang theo một món quà nhỏ là dấu hiệu của sự tôn trọng. Trước khi vào nhà, bạn nên cởi giày để thể hiện phép lịch sự. Hơn nữa, bạn nên tránh la mắng người khác nơi công cộng, vì điều này có thể làm họ mất mặt, dẫn đến những hậu quả tiêu cực. Việc giữ thể diện là điều cực kỳ quan trọng đối với người Thái, và làm tổn hại đến thể diện của ai đó có thể gây ra những phản ứng không mong muốn.
Lời chào Wai – Biểu tượng của sự kính trọng
Ở Thái Lan, cách chào phổ biến nhất là động tác wai, một cử chỉ tượng trưng cho sự tôn trọng và lịch sự. Wai được thực hiện bằng cách chắp hai tay trước ngực và cúi đầu xuống. Độ cao của hai tay càng cao và đầu cúi càng thấp, thì mức độ kính trọng càng lớn. Người Thái sử dụng wai trong nhiều tình huống khác nhau, từ việc chào hỏi đến cảm ơn và xin lỗi.
Dù bạn là khách du lịch và không bị yêu cầu phải sử dụng wai, nhưng nếu bạn đáp lại bằng cách này, người dân Thái sẽ cảm thấy rất vui mừng vì sự tôn trọng mà bạn dành cho văn hóa của họ. Tuy nhiên, không cần thiết phải thực hiện wai với trẻ em, người phục vụ hay nhân viên khách sạn.
Địa vị xã hội rất được người Thái quan tâm
Địa vị xã hội đóng một vai trò quan trọng trong đời sống của người Thái Lan, dù có thể không rõ ràng ngay từ cái nhìn đầu tiên. Các yếu tố như mối quan hệ gia đình, nghề nghiệp, học vấn và thu nhập đều góp phần tạo nên địa vị xã hội của mỗi người. Địa vị này không cố định mà có thể thay đổi khi hoàn cảnh của một người thay đổi.
Lựa chọn bởi biên tập viên:
Trong giao tiếp, người Thái sử dụng các cách chào (wai) khác nhau tùy theo địa vị của người đối diện. Có những quy tắc về việc ai nên chào trước dựa trên thứ bậc xã hội. Khi nói chuyện với người lớn tuổi hơn, từ “pee” được thêm vào trước tên để bày tỏ sự tôn trọng, trong khi với người trẻ hơn, họ sẽ dùng từ “nong”. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng rõ ràng, vì có những trường hợp người trẻ hơn vẫn được gọi là “pee” nếu họ có địa vị cao hơn trong xã hội hoặc công việc. Những du khách quốc tế có thể không nhận ra điều này, nhưng nó đã thấm nhuần trong văn hóa Thái. Ngoài ra, trong các dịp ăn uống theo nhóm, người có thu nhập cao nhất thường sẽ đảm nhận việc thanh toán.
Người dân Thái Lan có tinh thần yêu thước mạnh
Một trong những đặc điểm nổi bật của văn hóa Thái Lan là niềm tự hào dân tộc sâu sắc. Người Thái luôn hãnh diện vì quốc gia của họ là nước duy nhất ở Đông Nam Á chưa từng bị các nước thực dân châu Âu xâm lược.
Tại Thái Lan, quốc ca được phát hai lần mỗi ngày, và trong suốt thời gian đó, người dân sẽ tạm dừng mọi hoạt động để đứng nghiêm trang cho đến khi bài hát kết thúc. Lúc này, quốc kỳ Thái Lan cũng được kéo lên tại nhiều địa điểm. Cờ thường được thượng vào buổi sáng và hạ xuống vào buổi tối khi quốc ca vang lên. Ngoài ra, trước mỗi suất chiếu phim ở rạp, quốc ca cũng được phát để nhắc nhở mọi người về tinh thần yêu nước.
Người Thái Lan thường có thái độ không quá lo lắng
Người Thái thường không bộc lộ những cảm xúc tiêu cực như tức giận, buồn rầu hay khóc lóc ở nơi công cộng. Điều này bắt nguồn từ mong muốn giữ thể diện, không để cảm xúc cá nhân làm ảnh hưởng đến hình ảnh của bản thân trước người khác, dù thực tế việc thể hiện cảm xúc hoàn toàn được chấp nhận.
Một cụm từ phổ biến trong văn hóa Thái Lan là “mai bpen rai”, có nghĩa là “không sao đâu” hoặc “không cần lo lắng”. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là người Thái không biết tức giận hoặc không coi trọng vấn đề. Họ vẫn suy nghĩ và giải quyết các tình huống theo cách riêng, nhưng luôn cố gắng duy trì sự bình tĩnh và cân bằng, tránh để mọi việc trở nên quá nghiêm trọng.
Phật Giáo và sự tôn kính đối với nhà sư
Thái Lan là quốc gia Phật giáo lớn với hơn 90% dân số theo đạo Phật. Nhà sư và các biểu tượng Phật giáo đóng vai trò quan trọng trong đời sống hàng ngày của người dân. Khi ghé thăm các đền chùa, bạn nên chú ý về cách ăn mặc và hành xử sao cho phù hợp.
- Trang phục kín đáo: Khi đến thăm chùa chiền, bạn nên mặc quần áo kín đáo, tránh mặc quần áo hở vai, hở ngực hay quần ngắn. Nam giới nên mặc áo tay dài và quần dài, còn phụ nữ nên chọn trang phục dài che đến mắt cá chân và không được quá hở hang.
- Tôn trọng các bức tượng Phật: Ở Thái Lan, những bức tượng Phật, dù lớn hay nhỏ, đều được coi là linh thiêng. Bạn không nên trèo lên hay ngồi lên các tượng Phật để chụp ảnh. Khi chụp ảnh với tượng Phật, cần tránh những hành vi vô lễ hoặc quá tự nhiên.
- Không chạm vào nhà sư: Một điều đặc biệt quan trọng là phụ nữ không được chạm vào nhà sư, dù chỉ là vô tình. Nếu một phụ nữ muốn tặng quà cho một nhà sư, họ nên đưa qua một người trung gian nam giới hoặc đặt quà trên tấm vải mà nhà sư đã chuẩn bị sẵn.
Người Thái và niềm tin vào tâm linh
Thái Lan từ lâu được biết đến là một vùng đất chứa đựng nhiều yếu tố huyền bí về tâm linh. Người Thái rất tin tưởng vào bói toán và các phong tục có phần liên quan đến mê tín. Họ thường đến các thầy bói hoặc gặp các nhà sư để chọn ngày giờ tốt cho những sự kiện quan trọng như cưới hỏi, mua nhà hay mua xe.
Ngoài ra, người Thái có một phong tục độc đáo là đặt biệt danh cho trẻ sơ sinh với hy vọng xua đuổi linh hồn ma quỷ có ý định làm hại đứa trẻ. Họ cũng tránh việc khen ngợi trẻ sơ sinh hay cắt tóc cho trẻ khi chúng bị ốm. Một số tín ngưỡng mê tín khác phổ biến trong văn hóa Thái bao gồm niềm tin rằng linh hồn có thể trú ngụ trong búp bê hay những câu chuyện về cặp song sinh nam nữ.
Cư xử trong giao tiếp hàng ngày của người Thái
Người Thái Lan rất chú trọng đến sự nhã nhặn, dễ chịu và hòa nhã trong giao tiếp. Họ rất coi trọng việc giữ hòa khí và tránh xung đột công khai. Một nguyên tắc quan trọng bạn nên nhớ là không nên mất bình tĩnh hoặc nổi giận ở nơi công cộng, vì điều này sẽ khiến bạn bị mất điểm trong mắt người Thái.
- Nụ cười: Người Thái rất thân thiện và nổi tiếng với nụ cười luôn hiện diện trên môi. Trong bất kỳ tình huống nào, kể cả khi gặp phải vấn đề khó chịu, nụ cười vẫn là cách tốt nhất để giữ được sự hài hòa. Họ quan niệm rằng nụ cười có thể giải quyết nhiều vấn đề và tạo ra sự dễ chịu trong giao tiếp.
- Không chạm vào đầu người khác: Trong văn hóa Thái Lan, đầu được coi là phần thiêng liêng nhất của cơ thể. Do đó, việc chạm vào đầu người khác, đặc biệt là trẻ em, được xem là bất kính và không phù hợp. Nếu bạn vô tình làm điều này, hãy xin lỗi ngay lập tức.
- Không chỉ trỏ bằng ngón chân: Trong khi đầu được coi là phần cao quý nhất, thì ngược lại, chân lại được xem là phần thấp kém nhất. Vì thế, việc dùng chân để chỉ trỏ, chạm vào người khác, hoặc đặt chân lên bàn ghế đều bị coi là thiếu tôn trọng.
Ẩm thực và các quy tắc bàn ăn của người Thái Lan
Ẩm thực Thái Lan nổi tiếng toàn cầu với những món ăn đậm đà và đầy màu sắc. Khi thưởng thức ẩm thực tại đây, có một số quy tắc bạn cần lưu ý:
- Dùng thìa và nĩa: Thìa là dụng cụ chính trong bữa ăn của người Thái. Bạn sẽ nhận được cả thìa và nĩa khi dùng bữa, nhưng khác với nhiều quốc gia, nĩa không được đưa lên miệng. Thay vào đó, bạn dùng nĩa để đưa thức ăn vào thìa, sau đó mới ăn bằng thìa.
- Tôn trọng người lớn tuổi: Khi ăn cùng với người Thái, bạn nên đợi người lớn tuổi bắt đầu ăn trước. Đây là một hành động tôn trọng theo truyền thống.
- Không lấy quá nhiều một món ăn: Khi ăn buffet hoặc các món ăn chung, hãy chỉ lấy một lượng vừa đủ và tránh lãng phí thức ăn. Người Thái không thích việc ăn thừa thãi và lãng phí đồ ăn.
Đọc thêm: Quy định về giao thông ở Thái Lan
Văn hóa Thái Lan là sự kết hợp tuyệt vời giữa truyền thống, tín ngưỡng Phật giáo và những giá trị xã hội đặc trưng. Hiểu và tôn trọng những quy tắc văn hóa nơi đây không chỉ giúp bạn có trải nghiệm du lịch tốt đẹp, mà còn thể hiện sự lịch sự, tinh tế trong giao tiếp và ứng xử. Khi bạn hiểu và tôn trọng văn hóa của họ, chắc chắn chuyến đi của bạn sẽ trở nên trọn vẹn và ý nghĩa hơn. Với những kiến thức đã được trình bày trong bài viết này, hi vọng bạn sẽ có một cái nhìn toàn diện hơn về văn hóa Thái Lan và cách cư xử phù hợp khi đến thăm quốc gia này. Điều này không chỉ giúp bạn tránh những hiểu lầm không đáng có mà còn thể hiện sự tôn trọng với con người và nền văn hóa đặc sắc nơi đây.
Chơi gì ở Bangkok về đêm? 10 địa điểm du lịch Bangkok về đêm 2025